Als je met vakantie in Roemenië
bent, dan is Maramureş zeker een must see.
Deze afgelegen provincie, ten noorden van Roemenië, heeft niet alleen een waanzinnig
mooie natuur, maar kent ook een unieke cultuur en tradities.
Omringd door hoge bergen met dichte
bossen, met dorpen verspreid over heuvels, bleef Maramureş ver buiten het
bereik van buitenlandse invloeden. Vaak wordt deze provincie als een
natuurlijke burcht gezien, één met alle nodige grondstoffen. De aanwezigheid van
grondstoffen als hout, weiden en de rijke grond hebben het traditionele leven
van de regio gevormd.
De tijd lijkt stil te hebben gestaan
in Maramureş, waar veel mensen nog steeds op een oude, traditionele manier
leven. Het is de beste plek om lokale ambachten te ontdekken. Als je daar bent,
volg de Iza vallei. Het maakt niet uit in welk dorp, vraag naar een
houtbewerker, een weefster of een traditionele kledingmaker. Je zal ze zeker
vinden!
Houtsnijders en timmerlui
Hout is, ongetwijfeld, het symbool
van Maramureş. Van kerken tot huizen en traditionele poorten - alles in
Maramures wordt van hout gemaakt. De mannen hier zijn, waarschijnlijk, de beste
timmerlui in Roemenië. In hun ateliers bouwen zij nog steeds grote poorten,
veranda's en meubels die in het hele land worden besteld.
Zo’n timmerman is Ioan Bârsan, uit
het dorp Bârsana. Zijn atelier ligt vlakbij de oude houten kerk op de heuvel.
Als je daar komt kan je van alles leren over de traditionele manieren hoe met hout
wordt gewerkt. Zijn specialiteit is het maken van traditionele poorten, en
hiervoor is hij wereldwijd bekend. Als je zijn atelier binnenloopt, laat hij al
zijn diploma’s van tentoonstellingen over het hele wereld zien.
Over zichzelf zegt hij dat hij de eerste was om een ketting uit één stuk hout
te maken.
Weefsters en kleermaaksters
Als de mannen hun eigen ambachten
hebben, kan je van de vrouwen in Maramureş niks anders verwachten. Het
verwerken van wol is misschien het meest populaire traditionele beroep en
Maramureş staat bekend om de zware wollen dekens die hier gemaakt worden.
Weefsters kan je in elk dorp vinden.
In Săpânţa kom je zo’n atelier tegen aan de overkant van het Vrolijke Kerkhof.Zoek
naar een bord met “Artizanat Romanesc” erop. Als je deze werkplaats hebt gemist
en onderweg bent naar de houten kerk in Bârsana, vind je een andere weefster voordat
je de heuvel beklimt. Zij werkt met wol
dat van schaap tot draad helemaal zelf gemaakt is. Elke kleur komt met een
eigen verhaal, want een lichter groen is met walnotenboom bladeren gekleurd,
terwijl het donkerrood door rode ui vellen zijn kleur krijgt. Het vers gespinde
wol wordt met verschillende planten gekookt om sterker te worden en om kleur te
krijgen.
Over traditionele kleding en hoe dat
gemaakt wordt, kan je meer in het dorp Ieud leren. In het kleine museum van de
familie Pleş, krijg je alles uitgelegd over ouderwetse textielproductie. In
Maramureş, en in heel Roemeniё, werd met linnen of hennep gewerkt. Uit hennep kunnen
draden van verschillende diktes worden geweven. De dunste werden voor kleding
gebruikt, terwijl uit de dikste men doeken of lakens maakt.
Heidense maskers
In Săcel, het laatste dorp aan de
Iza valley kan je een bijzondere kunstenaar vinden. Zijn naam is Vasile Şuşca
en iedereen in het dorp kent hem als je naar hem vraagt. Hij is een van de
laatste makers van traditionele maskers uit schaap- en geitenleer en wol. Elk masker wat hij maakt heeft een eigen
persoonlijkheid, een eigen gezicht.
Zulke maskers werden vroeger in religieuze rituelen gebruikt. Een
laatste traditie van deze aard is “Het feest van de winter tradities” dat plaatsvindt
in Sighetu Marmaţiei, elk jaar tussen de Kerst en Oud & Nieuw.
Het verhaal over zijn maskers kan de
kunstenaar het best zelf vertellen. Naar hem luisteren is zeker de moeite
waard, dus neem iemand mee die het voor je kan vertalen.
Pottenbakkers en aardewerk
Ook in Săcel, naast de excentrieke
masker maker is ook een unieke pottenbakkerij te vinden. Uniek omdat dit soort aardewerk nergens in Roemeniё
nog wordt gemaakt. Het “aardewerk van Săcel” dateert van voor de Romeinse
tijden en wordt sindsdien op dezelfde manier gemaakt. Dit soort keramiek is
rood van kleur en wordt gedecoreerd met een mengsel van gemalen stenen en
water. De motieven op de potten, borden en kommen zijn allemaal van Dacische
inspiratie. Specifiek voor dit aardewerk
is ook het feit dat het ongeglazuurd is. Het atelier is goed aangegeven. Vanaf
de hoofdweg, volg de borden over een zandpad die je verder in het dorp brengen.
Natuurlijk is de traditionele
levensstijl in Maramureş ook aan de kleine dingen te zien. Rij langs de heuvels
en kijk hoe de mensen aan het hooi werken. Kijk naar de herders met hun
schapenkuddes op de weiden of bezoek een dorp op zondagochtend om de lokale
klederdracht goed te kunnen verkennen.
Maramureş vind je terug in een van
de onderstaande vakanties:
Labels: ambachten, Barsana, hout, Ieud, maramures, maskers, pottenbakkers, Roemeense tradities, Sapanta
