Roşia Montană, goudmijn of natuurgebied?



Dit is het verhaal van een dorp en de mooie natuur eromheen. Er zijn veel van zulke dorpen in Roemenië, maar toch is geen enkele zo belangrijk als Roşia Montană. Ten minste op dit moment.


Roşia Montană
Roşia Montană is een dorp in het Apuseni gebergte, één van de spectaculairste natuurgebieden van Roemenie, maar ook

één van de weinige plekken waar mensen nog op een ouderwetse en traditionele manier wonen. De mens en de natuur gaan daar goed met elkaar om en mensen zijn meestal blij met wat ze hebben. In Rosia Montana is ook veel goud te vinden, en een grote Canadese corporatie wil het dorp en de vier  omringende bergen tot een gat uitgraven om dat goud te exploiteren.


Een dorp in de bergen, maar wel een beetje anders, want Roşia Montană staat bekend als het oudste dorp van Roemenië. Bewijs naar zijn bestaan komt uit het jaar 131. Toen heette de nederzetting Alburnus Maior en was een Romeinse bezitting. Het dorp bestond al langer en het was één van de eerste plekken in Europa waar edelmetaal ontgonnen werd. De rijke concentratie van goud en zilver in het gebied had ook de Romeinen daar naartoe getrokken. Boven de grond zijn nog de ruïnes van de Romeinse burcht te zien, terwijl onder de grond nog kilometers oude mijn galerieën lopen die uniek zijn in Europa. De geschiedenis van mijnen in het gebied wordt goed geïllustreerd in het Mijnen Museum.



Rosia Poieni verlaten mijn
Mijnen en de exploitatie van goud heeft altijd plaatsgenomen in Rosia Montana en sinds het begin van het communistische regime, werden de mijnen van de Roemeense staat. Tegenwoordig zijn bijna alle mijnoperaties gestopt. De goud reserves zijn nu in hele kleine concentraties te vinden, dus exploitatie is alleen maar mogelijk met gebruik van cyanide.  


Een Canadese corporatie wil wel dat goud winnen.  En om dat te kunnen doen, zijn ze bereid om de grootste goudmijn van Europa in Roşia Montană te beginnen.  Dat betekent dat vier bergtoppen tot groeves uitgegraafd moeten worden en jaarlijks moet 10.000 ton cyanide worden gebruikt om het goud van de grond te separeren. Al het toxische afval afkomstig van de mijn zal in een gesloten vallei terecht komen, een vallei waar tegenwoordig vier oude dorpen (uit de 17de eeuw) van de gemeente Roşia Montană nog bestaan.


Afvalopslag van Rosia Poieni mijn, begraven kerk
Terwijl het bedrijf banen en lokale ontwikkeling belooft en de Roemeense regering zijn best doet om de plannen door te laten gaan, hebben de lokale bevolking en een groot deel van de Roemeense jongeren een ander idee hierover. Zij geloven dat de natuur en cultuur in het gebied intact moeten blijven.  

  Hiervoor gaan grote groepen mensen sinds september de straat op. Dit gebeurt in Boekarest, steden overal in Roemenië en ook in het buitenland. De vreedzame protesten gebeuren elke zondag al 12 weken lang.


Demonstranten zijn tegen de grote milieurisico’s van cyanide. Water, lucht en grondvervuiling zijn grote problemen die voor kunnen komen als er iets mis met de afvalopslag gaat. Maar dat is niet alles. De bewoners willen hun eigen leven als het nu is behouden, terwijl de andere demonstranten en de bij betrokken Ngo's voor duurzame ontwikkeling gaan.


Goud heeft een hele hoge waarde, maar dat is niet de enige waarde van het gebied. De natuur, de oude dropkernen, de Romeinse ruïnes en oude galerijen zijn ook van grote waarde. Zelfs de oude verlaten communistische mijnen van Roşia Montană en Rosia Poieni zijn interessant om te zien. Daardoor wordt de impact van mijnen over het natuur helder voor iedereen.

  
Eco- en agrotoerisme zijn duurzame alternatieven voor een goudmijn die voor maximaal tien jaar werkgelegenheid in het gebied zou creëren. De bossen, plassen, bergen en oude, kleine boerderijen geven charme aan dit gebied. Hier kan iedereen nog vrij kamperen, wandelen, fietsen of klimmen. Sinds het begin van de goudmijn discussie een paar jaar geleden is het dorp alleen maar aantrekkelijker geworden. Steeds meer mensen, uit Roemenië en het buitenland gaan daar met vakantie.


Wat met het dorp gaat gebeuren is nog onbekend. Als de demonstranten gelijk krijgen, blijft het gebied zo als het nu is. Als de goudmijn doorgaat, zal het nog een paar jaar duren tot het gebied veranderd zou zijn. In ieder geval, er is nog tijd genoeg om een keertje naartoe te gaan.



 

Labels: , , , , , , , , , ,