De
Roemeense feestdagen zitten vol tradities die de christelijke geloven en
rituelen met heidense praktijken mengen. De dag van de “Sânziene “ is het
grootste heidens feest dat nog gevierd wordt in Roemeense dorpen op 24 juni.
Maar
wat of wie zijn de “Sânziene” ? Allereerst zijn deze bloemen, fijne gele
bloemen die een geur van honing en hooi over de velden verspreiden. Ze bloeien
rond de zomer zonnestilstand en blijven in bloei voor maar twee tot drie weken,
zo lang de zon met volle kracht schijnt. De “Sânziene “ zijn niet alleen
bloemen, maar ook legendarische
spirituele wezens, een soort feeën. Ze zijn mooie jonge vrouwen, gekleed in witte jurkjes, die over de weiden
en bossen zweven. Ze zingen en dansen samen en zorgen dat de velden en
boomgaarden een rijke oogst zullen leveren, en dat getrouwde vrouwen vruchtbaar
zullen zijn. Volgens legendes zijn ze maar een nacht in het jaar te zien, de
nacht tussen 23 en 24 juni.
Het
feest van “Sânziene” is verdeeld in twee soorten rituelen. Op sommige plekken
begint het feest op de 23ste, op sommige op de 24ste ,
maar de uitvoering van de rituelen is meer of minder hetzelfde. In de ochtend
vertrekken de jonge dames, de weduwen en de kinderen van het dorp en lopen met
z’n allen de weiden en bossen in. Daar plukken ze de “Sânziene” bloemen en maken
kransen voor elk familielid. Als ze terug naar huis keren, delen ze de bloemen
aan hun vaders, moeders, broers etc. mee. Iedereen moet zijn eigen krans
hebben.
Het
ritueel gaat verder met het gooien van de krans over het dak van het huis. De
betekenis van dit ritueel wordt bepaald door de plek waar de krans is gevallen,
maar ook door diegene die de krans heeft gegooid. Als de krans op het huis
blijft liggen, is dat een teken van weelde in het huis voor het aanstaande
jaar. Maar als de krans terug valt, is dat een slecht teken en kan zelfs als
een doodvoorspelling gezien worden. Als de krans van een jonge dame aan de
andere kant van het huis valt, betekent dit bruiloft. Was het een jongen die de
krans over het huis heeft gegooid? Dan is de betekenis minder vrolijk en het
doet aan vertrek denken.
Het
ritueel van de fakkels is het tweede deel van het feest. Het gebeurt nadat het
donker wordt en wordt alleen door mannen uitgevoerd. Een dag daarvoor worden de
fakkels uit sparboom-hout en takken
gemaakt. Daarna worden de toortsen in de zon gelegd om te drogen zodat ze beter
kunnen branden. Bij zonsondergang vertrekken de mannen naar de hoogste heuvel
van het dorp toe. Als ze daar aankomen, vormen ze een lijn om het idee van de
dorpsgrens te benadrukken. Nu worden de fakkels aangestoken en de mannen
draaien deze rond boven hun hoofden. Dit ritueel is bedoeld om de kracht van de
zon te versterken tot de granen en fruit rijp zijn.
Voor
diegene die met vakantie in Roemeniё zijn, wordt dit feest tegenwoordig gevierd
in het noorden van het land, in het historische Maramureş. Het fakkel spektakel
is nog te zien in de dorpen aan de Iza Vallei, in Vişeu de Sus, Vişeu de Jos,
Moisei en Borşa. In Borşa, vindt op 24 juni 2013 het “Sânziene” Festival plaats,
met een parade van traditionele kostuums, traditionele muziek uit Maramureş en
Bucovina en natuurlijk het ritueel van de fakkels!
Labels: fakkels, maramures, roemeense feestdagen, Roemeense tradities, roemenie, Roemenië, Romtour, Sânziene, Valea Izei, Viseul de Sus
