Het begin van de lente is in Roemeniё
een feestelijke gelegenheid. Op 1 maart viert men de mărţişor (muhrtsisjoor), een feest dat traditioneel met het begin van het nieuwe
(agrarische) jaar te maken heeft.
Tegenwoordig gaat het feest om het
geven van mărţişoare aan vrouwen en meisjes. De mărţişor is een klein symbolisch object en hangt aan een rood-wit
vlechtje; een klein geschenk dus. Iedereen, mannen, vrouwen en kinderen kunnen mărţişoare geven. Deze kleine voorwerpen worden een tijdje gedragen, meestal als
broches. Er wordt altijd verwacht dat een man zo’n cadeautje aan zijn vrouw,
moeder of dochter zal geven, maar ook aan de vrouwen van zijn werkplek, zolang
ze een goede relatie met elkaar hebben. Alle kinderen - jongens en meisjes-
geven het aan hun moeders, grootmoeders en juffen op school. Ook als een jongen
zijn interesse in een meisje wil tonen, kan hij dit doen door het geven van een
speciale mărţişor en/of een bosje
lentebloemen. Elk persoon kan dus best veel van deze presentjes geven en ook
krijgen. Gewone mărţişoare hoeven helemaal
niet duur te zijn.
De oorsprong
van dit feest ligt bijna 2000 jaar geleden, in de tijd van het Romeinse
Imperium. Toen werd 1 maart als de dag van het nieuw jaar gezien, een dag om
de god Mars te eren. Mars is bekend als de Romeinse god van de oorlog, maar hij
was ook de god van de natuur, de lente en het landbouw. In deze context zijn de
kleuren van het vlechtje verzonnen: rood voor leven en wit voor overwinning en
vernieuwing.
In het begin werd
het vlechtje „het touw van het jaar” genoemd en het symboliseerde de
continuïteit tussen winter en lente, licht en donker, leven en dood. Eeuwen
geleden hing men een rond sieraad of een muntje aan dit rood-witte touwtje dat
meestal door kinderen werd gedragen. In deze tijd had dit voorwerp een
magische, beschermende functie : diegene die het droeg was behoed voor ziekten
en gelukkig in het algemeen. De mărţişor moest gedragen
worden vanaf de eerste dag van maart tot en met de bloei van de eerste kersenboom.
Daarna mocht het touwtje niet weggegooid worden, maar moest aan de tak van een
boom gebonden worden.
Ook al is de mărţişor in de loop van de tijd veranderd, de gelukbrengende
functie is gebleven. Er zijn nu veel verschillende soorten kralen, broches of
andere kleine objecten die als mărţişoare gegeven worden.
Sommige zijn nog met de hand gemaakt en andere niet. Eigenlijk kan men van
alles als mărţişor geven zolang het aan een vlechtje is gebonden. In ieder
geval, kleine draagbare geschenken zijn het meest populair. Mărţişoare komen heel vaak voor in de vormen van klavertjevier,
lieveheersbeestjes, schoorsteenvegers of sleutels - allemaal gelukssymbolen,
dus.
 |
| Speciale Martisor markt in Brasov |
Tegenwoordig
dragen de meeste vrouwen een mărţişor tijdens de
eerste week van maart, maar sommigen dragen hem de hele maand. Vele jonge dames
dragen de vlecht de hele maand als armband. Op de laatste dag van maart hangen
ze hem in een boom en mogen ze een wens doen.
Mărţişoare worden overal
in Roemeniё in de laatste twee weken
van februari verkocht. In de grotere steden worden hiervoor speciale markten
georganiseerd. De afgelopen jaren is de oude ambacht van het maken van mărţişoare weer in
opkomst. De markten kunnen nu dus ook als kunst exposities gezien worden!
Labels: Roemeense tradities, Romtour